Zelfcompassie voor zorgprofessionals

De Kracht van Vriendelijkheid naar Jezelf

In mijn werk als supervisor merk ik regelmatig dat supervisanten (en ook intervisanten) moeite hebben om hun eigen sterke kanten te benoemen. Vaak zijn ze bijzonder kritisch op zichzelf en stellen ze onrealistisch hoge eisen. Ze focussen zich niet op wat goed gaat, maar op wat er beter had gekund of wat ze hadden moeten doen. Dit kan leiden tot gevoelens van onzekerheid en zelfs een gebrek aan zelfwaardering. Het ontbreekt hen vaak aan zelfcompassie.

Wat is zelfcompassie?

Zelfcompassie is het vermogen om vriendelijk naar jezelf te kijken, zelfs wanneer je fouten maakt of het moeilijk hebt. In plaats van jezelf te veroordelen, ben je mild en begripvol. Zoals Buddha zei: “Jij, jijzelf, evenals ieder ander in het gehele universum, verdient jouw liefde.” Dit geldt niet alleen voor anderen, maar ook voor jezelf. Zelfcompassie is een essentiële eigenschap die ons helpt om met onszelf in balans te blijven, zelfs in moeilijke tijden.

Buddha zei: “Jij, jijzelf, evenals ieder ander in het gehele universum, verdient jouw liefde.”

Volgens Kristin Neff (2011) bestaat zelfcompassie uit drie elementen:

1. Begrip voor jezelf wanneer je het moeilijk hebt. In plaats van jezelf hard te veroordelen, ben je geduldig en begrijpend.
2. Acceptatie dat lijden onvermijdelijk is. Iedereen heeft zijn uitdagingen en moeilijke momenten. Dit is een natuurlijk onderdeel van het leven, en het is belangrijk dit te erkennen.
3. Het onder ogen zien van je eigen emoties zonder oordeel. Dit betekent dat je je gevoelens accepteert zoals ze zijn, zonder ze te verwerpen of te negeren.

De voordelen van zelfcompassie

Het vergroten van zelfcompassie heeft een breed scala aan positieve effecten. Mensen die meer zelfcompassie hebben, ervaren vaak meer tevredenheid over hun leven, ontwikkelen wijsheid en optimisme, en hebben de motivatie om doelen te stellen. Ze voelen zich meer verbonden met anderen, nemen meer persoonlijke verantwoordelijkheid en hebben een grotere emotionele weerbaarheid. Het is dus niet alleen goed voor je mentale gezondheid, maar ook voor je professionele groei.

Zelfcompassie in de zorg en hulpverlening

Zelfcompassie is ook van groot belang voor zorgprofessionals. Het werk dat we doen kan emotioneel veeleisend zijn, en zonder zelfcompassie kunnen we gemakkelijk vastlopen in gevoelens van uitputting of burn-out. Paul Gilbert (2010) benadrukt het belang van zelfcompassie in de positieve psychologie, en hij verwijst naar verschillende technieken, zoals de ‘loving-kindness’ oefeningen (mettameditatie) die gebaseerd zijn op mindfulness (Fredrickson, 2009). Dit zijn krachtige methoden die je kunnen helpen om vriendelijkheid naar jezelf te ontwikkelen.

Een Oefening in Zelfcompassie voor Supervisanten

Om zelfcompassie te bevorderen bij zorgprofessionals, nodig ik ze vaak uit om stil te staan bij hun eigen waarde en prestaties. Dit kan o.a. door de volgende vragen te beantwoorden:

1. Noem vijf tot tien dingen die je van jezelf waardeert.
2. Noem vijf tot tien dingen die je doet die bijdragen aan de wereld om je heen.
3. Vertel waarop je in je werk het meest trots bent in het afgelopen jaar.
   (Bron: Positieve supervisie intervisie, Bannink)

Deze oefening helpt zorgprofessionals om zichzelf in een ander licht te zien en zich te focussen op de positieve aspecten van hun werk en hun persoonlijkheid. Het is een manier om te stoppen met het eindeloos zoeken naar wat er beter kan en in plaats daarvan te erkennen wat er al goed is.

Conclusie

Zelfcompassie is een waardevolle vaardigheid die we allemaal kunnen ontwikkelen. Het is geen teken van zwakte, maar juist van kracht. Het helpt ons om veerkrachtig te blijven, zowel in ons persoonlijke leven als in ons werk. Als we vriendelijkheid naar onszelf kunnen cultiveren, kunnen we ook beter voor anderen zorgen en onze werkdruk op een gezonde manier dragen.

Dus, de volgende keer dat je een kritische gedachte hebt over jezelf, stel je dan voor hoe je een goede vriend zou behandelen in dezelfde situatie. Wees dan net zo mild en begripvol naar jezelf. Je verdient het.